ΘΕΜΑ: Πλάτωνος Πολιτεία: Το δίκαιο: Αναγκαίος κοινωνικός συμβιβασμός ή ενάρετη ηθική λειτουργία.
ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: Ζήσης Μητλιάγκας, Φιλόλογος
Μάθημα 10ο , Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2021, ώρα 7.00 μ.μ.
Όπως στο προηγούμενο μάθημα, στον Πλατωνικό διάλογο Πρωταγόρας θεωρείται ότι η αιδώς και η δίκη, δηλ. ο αλληλοσυμβιβασμός και η δικαιοσύνη, είναι θεϊκά δώρα για την ομαλή λειτουργία, μιας κοινωνίας, έτσι και στο πιο πολύ συζητημένο έργο του Πλάτωνα, την Πολιτεία, θα δούμε μια συζήτηση σε μια παρέα στον Πειραιά, κυρίως όμως έναν διάλογο υψηλής διαλεκτικής ανάμεσα στον σοφιστή Θρασύμαχο και στον Σωκράτη.
Ο πρώτος υποστηρίζει ότι η δικαιοσύνη είναι ένας συμβιβασμός στα ανθρώπινα «αρρώστεια του αδικείν”, δηλ. από την αδυναμίας του ανθρώπου να αδικεί, χωρίς να αδικείται ή να τιμωρείται. Αναφέροντας τον περίφημο μύθο με το δαχτυλίδι του Γύζη, υποστηρίζει ότι, αν μπορούσε κανείς να αδικήσεις, χωρίς να αδικηθεί ή να τιμωρηθεί, δε θα υπήρχε άνθρωπος που να μην αδικούσε σε οτιδήποτε του ήταν συμφέρον ή ενδιαφέρον.
Αντίθετα, όπως και στον Πρωταγόρα, πιστεύει ότι η αρετή είναι γνώση και εάν κανείς γνωρίζει τις συνέπειες των πράξεών της θα καταλάβει ότι ο αδικείν δε ζημιώνει τόσο τον αδικούμενο όσο ζημιώνει τον ίδιο του τον εαυτό λερώνοντας την ψυχή του με την αδικία.
Ανθρώπινη συμπεριφορά υψηλών ηθικού περιεχομένου, γεμάτη ανθρωπιά απόρροια καλλιέργειας (γνώσης) και ήθους.
Η Πολιτεία του Πλάτωνα και τα Πολιτικά του Αριστοτέλη, είναι τα σπουδαιότερα έργα φιλοσοφικού, κοινωνικού και πολιτικού προβληματισμού. Γράφτηκαν στην παρακμή του Δημοκρατικού Πολιτεύματος τον 4ο αι. π.Χ. και αποτυπώνουν τις ανησυχίες αλλά και τις προσπάθειες του ανθρώπινου πνεύματος να βρει έναν καινούργιο δρόμο πολιτικής λειτουργίας και αρμονικής και κοινωνικής συμβίωσης, μετά τη φθορά και την παρακμή της άμεσης δημοκρατίας, με την οποία έφθασε η ανθρώπινη κοινωνίας και η λειτουργία της σε άφταστες κορυφές ακμής και προόδου.
Ζήσης Μητλιάγκας
Φιλόλογος
Συντονιστής των φορέων υλοποίησης
